dinsdag 25 april 2017

Het eerste Biesenhuis in de Maastrichterstraat

In een blogartikel van 27 januari 2016 maakten we melding van een huis van Alden Biesen dat voorheen niet gekend was. http://archief3700.blogspot.be/2016/01/de-kapel-van-sint-judocus-en-een-huis.html  We situeerden het toen tussen de Vermeulenstraat en de Schuttersgang of tussen de Kielenstraat en de Kloosterstraat. Recent konden we het echter exact localiseren.

Tot nu toe kenden we twee refugiehuizen van Alden Biesen, landcommanderij van de Duitse Orde. Het oudste lag in de Hemelingenstraat (nu restaurant Magis en voordien het Biessenhuys). In 1399 werden de ‘heren van Alden Biesen’ reeds vermeld als eigenaar. We weten echter ook dat een dertigtal jaren daarvoor (1360) Jonas van Wouteringen de eigenaar was. Doorheen de tijd werd dit huis regelmatig in erfpacht gegeven waarna het uiteindelijk in 1661 door landcommandeur von Bocholtz werd verkocht aan Thomas Godfried van Spauwen. Via zijn familie kwam het in handen van de familie de Tiecken en later de families Loverix, Malcors, Vroonen en Rubens. De geschiedenis van dit pand werd uitvoerig beschreven door Mathieu Rutten (Tongerse Annalen, 1994).

 

Een jaar voor de verkoop van het huis in de Hemelingenstraat had landcommandeur Godfried von Bocholtz een nieuw pand gekocht in de Moerenstraat van Arnold de Brouckmans, heer van Werm. De heren van Alden Biesen bleven eigenaar van het huis tot 1796, hoewel het ondertussen ook verhuurd werd (o.a. aan kanunnik Jan Antoon d’Omalius in 1772). Het huis werd als domeingoed door de Franse overheid verkocht aan notaris Dujardin uit Luik. In de eerste helft van de negentiende eeuw wordt Jan Baptist Ledouble, ontvanger der domeinen, vermeld als eigenaar. Het huis wordt dan onder andere verhuurd aan de familie de Villers de Pité uit Tongeren. In de jaren 1860-1920 is het huis eigendom van de familie Lysens, waaronder notaris Victor Lysens. Later wordt het huis eigendom van dokter Frits Ghinéau die het in 1949 verkoopt aan de Belgische Staat. Nu is het een dienstgebouw van het Atheneum.

De geschiedenis van dit pand werd beschreven door Frits Berckmans (Tongerse Annalen, 2004) en recent nog door Jean-Jacques van Ormelingen.

 

Keren we even terug naar 1360. Jonas van Wouteringen is eigenaar van het latere Biesenhuis in de Hemelingenstraat. Maar op datzelfde moment worden de heren van Alden Biesen vermeld als eigenaar van een pand in de Maastrichterstraat. Aan de hand van de grondlasten en de aangrenzende panden hebben we het kunnen identificeren op de locatie van de huidige panden Maastrichterstraat 25-31 (zie kaartje). Hoe lang Alden Biesen eigenaar was van dit huis is niet duidelijk. De landcommanderij werd gesticht in 1220 en de bouw van de middeleeuwse stadsmuren begint voor 1241. Dus voor 1360 en na 1241 moet dit huis van Alden Biesen geweest zijn. Na 1360 wordt het vermeld als zijnde in eigendom van Juliana van Sluizen, moeder van kanunnik Jan van Sluizen en weduwe van Jan Draken, kasteelheer van Sluizen. Eind veertiende eeuw, begin vijftiende eeuw staat dit goed gekend als ‘het Goed van der Meers’.

 

 

Geen opmerkingen: