Bij de opzoekingen over het Biesenhuis in de Maastrichterstraat, kwamen we toevallig in het goederenregister van Alden Biesen (gedateerd 1280-1344) volgende verwijzing tegen (uitgave Buntinx en Gysseling, p.86) : ‘Item Willem van Niseim, XXII vaet roghen Tungers, van V ruden ende 1 halve bamt die lighen bi de molen te Mulkene, …’. Een zekere Willem van Niseim moest 22 vaten rogge (Tongerse maat) aan Alden Biesen, welke last stond op 5 ½ roede weide bij de molen te Mulken.
Zo een molen is ons helemaal niet bekend. Carine Grootaers, die recent nog over Mulken gepubliceerd heeft, verwees ons door naar een artikel van Henry Baillien getiteld ‘Het leengoed Mulken’. Ook hij ontdekte een molen in Mulken ’10 verges de pré ou environ, gisantes dallas le moullin de Mulken’ (RALuik, Cour féodale nr. 40, 1345-1354, f.273v°). Ook gids Stéphane Nijssen vermoedde al een aanwezigheid van een watermolen in Mulken.
Henry Baillien vermeldde eveneens dat Charles Thys al in 1883 vermoedde dat de naam Mulken zou kunnen verwijzen naar een kleine molen. Etymologisch voerde hij dit terug naar het hoog-Duitse ‘müle en mühle’ of het Saksische ‘malan’.
Dat er in Mulken een molen stond, is fysiek ook mogelijk, gezien de aanwezigheid van de Fonteinbeek en verschillende waterbronnen. Een onderslagmolen zou op een relatief klein debiet kunnen gedraaid hebben, mits de aanwezigheid van een sluis(je).
In ieder dorp werd trouwens graan gemalen en de vraag is voor al de Tongerse dorpen waar dat gebeurde. De inwoners van Berg en Ketsingen gingen naar de Blaarmolen, je had de Harenmolen in Piringen, de Ruttermolen, de molens in Lauw, de molen van Overrepen, die van Nerem, Diets-Heur, Mal, Sluizen, Vreren, etc. En inderdaad zou het wel heel ver zijn om de inwoners van Mulken graan te laten malen in één van de Jekermolens. Daarbij moet ook nog gezegd worden dat het bestaan van de molen teruggaat tot een tijd waarin nog geen sprake was van de stadsvrijheid Tongeren en Mulken een afzonderlijk leen was (malen in Overrepen was bijgevolg niet mogelijk).
Op basis van de lasten op de genoemde weidepercelen, kunnen we de molen situeren beneden aan de Locht, in de directe omgeving van de torenburcht van Mulken. Vermoedelijk verdween de molen in de vijftiende of zestiende eeuw.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten