Enkele maanden geleden ontvingen we de vraag of we meer informatie hadden omtrent een zekere Servaas Engels uit Tongeren die zich circa 1630 in Praag vestigde.
Verschillende weken lang hebben we heen en weer gecorrespondeerd over een bijzonder Tongenaar. Hij heeft zelfs zijn eigen Tsjechische wikipedia-pagina. https://cs.wikipedia.org/wiki/Serv%C3%A1c_Engel_z_Engelsflussu Onverstaanbaar, maar gelukkig bestaat er zoiets als Google Translate…
We vatten even het artikel op wikipedia samen : “ Servaas Engel van Engelsflussu (overleden april 1674) was een Tsjechisch edelman. Hij was oorspronkelijk een leerlooier afkomstig uit Vlaanderen en was eigenaar van het landhuis Msinek pod Brdy in Tsjechië. Zijn geboortedatum is niet bekend. Zijn vader was Servaas Engels uit Tongeren in de buurt van Maastricht, die rond 1630 met zijn gezin naar Praag verhuisde. Ze vestigden zich in de Kleine Stad waar hij het zogenaamde huis “villa Werichova” liet bouwen. In de buurt van de Karelsbrug bouwde de familie een leerlooierij. Servaas Engels onderhandelde een contract met het keizerlijk leger voor het leveren van leder en schoeisel. Hij omzeilde hierbij de Joodse handelaars en kocht rechtstreeks bij de slagers.
In 1648 werd hij geridderd omwille van zijn hulp tijdens de verdediging van de stad tegen de Zweedse troepen en kreeg het predikaat van Engelsflussu en een wapenschild. Na de dood van zijn vader huwde hij met Ludmila Röttingerovou die erfgename was van verschillende huizen, twee molens en een wijngaard in Sarka. Ludmila stierf in 1660 en Servaas Engels hertrouwde met de dochter van de Praagse primaat Nicholas Turk.
In 1655 kocht hij het vervallen kasteel van Msinek pod Brdy dat hij liet restaureren. In april 1674 overleed hij.”
Onze Praagse correspondente wist verder nog te melden dat Servaas Engels geboren werd in Tongeren, maar in Maastricht een leerlooierij uitbaatte. Hij was gehuwd met Maria Theresia von Guttenberg. Zijn zoon, de Servaas Engels van de wikipedia-pagina, werd geboren omstreeks 1605. Zijn dochter, Odilia, huwde in 1639 ridder Thomas Sohier von Windmiehle. Een andere zoon, Arnold Engels, was Jezuïet en overleed in 1690.
De familie van Servaas Engels zu Engelsflussu had afstammelingen tot de achttiende eeuw. Daarna kwamen hun goederen in handen van de familie Unwerth en later Kast van Ebelsberg.
Zover het Praagse verhaal. De vraag was natuurlijk of wij meer informatie hadden over Servaas Engels senior en junior in de Tongerse stadsarchieven. Na wat zoeken kwamen we al snel terecht bij Servaas Lenaerts (zoon van Engel Lenaerts) die ook genoemd werd Servaas Lenaerts Engelszoon. En inderdaad had Servaas Lenaerts ook een zoon geheten Servaas Lenaerts junior.
Van Servaas senior wordt vermeld dat hij in 1597 in Brussel werkzaam was. Ze hadden een herenhuis op de Piepelpoel en zijn voorouders waren eigenaar van De Engel op de Grote Markt. Deze Servaas Lenaerts wordt een laatste keer vermeld in de Tongerse archieven in 1629 bij een verkoop van goederen. Toevallig of niet is dat een jaar voor dat hij in Praag opduikt. Servaas senior had trouwens nog een andere zoon : Engel Lenaerts (genoemd naar de grootvader) die in 1610 huwde met Elisabeth Biesmans en van wie er afstammelingen waren in Tongeren.
Dat Servaas senior en junior in Praag Engels noemden en niet Lenaerts, is helemaal niet ongewoon. Het aannemen van de vadersnaam was gebruikelijk in die tijd, net zoals het aannemen van een naam verwijzend naar een plaats of beroep.