Tóngëre

Tóngëre, de awdste stad van Belsj, ligk in Haspëngouw aan de Jeekër en haef mèt de 16 deilgëmeinte ’n gooj 30.000 inwoeënërs. Bëkènd in Tóngërë zeen de bazzëliek, ’t Gallo-Rommeins Muuzee(j)um en ’t standbeeld van Ambie(j)oorkings. ’t Provvinsjaal Gallo-Rommeins Muuzee(j)um is gërich op de Limburgse gësjiedënis van de prehistorie tot ’t ènj van ’t Rommeins Keizërri-jk. Van de 170.000 stökke wuuëre d’r 2.000 gëtoeënd. Daobi-j zeen d’r de tëntoeënstèllingen wi-j o.a. De Neanderthalers, Sagalassos, De Vinkingen of Gladiatoren – helden van het Colosseum. ’t Muuzee(j)um kraeg in 2011 es ieërste Belsj muuzee(j)um de European Museum of the Year Award. Van de bazzëliek geit de gësjiedënis trök tot de ieërste ieëw nao Kristus. De kirk, di-j saer 1931 bazzëliek is, waerdën in 1541 aafgëmaak en is waerëldèrfgood. Bëzunjër in Tóngërë zeen ouch de walle. Van den 4.544 maetër Rommeinse walle van de ieërste ómwalling in d’n ti-jd van keizër Trajjanus is nôw nog 1.500 maetër te zeen. ’t Standbeeld van Ambie’j)oorkiks is ówt 1866.

 

Een sappig stukje Maaseikers dialect over Tongeren. Het Maaseikers dialectwoordenboek werd enkele weken geleden voorgesteld http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20161024_02535969 en is daar te koop bij Toerisme, de Standaard Boekhandel, etc.

In het woordenboek wordt onder andere verwezen naar onze taalkundige André Stevens die bekend is voor zijn Tongers woordenboek.