Deze week ontvingen we een hele leuke nieuwjaarskaart uit Amsterdam. Afzender was Hub Smeets met wie we een tijdje terug in contact zijn gekomen omdat hij onderzoek deed naar de familie Smeets.
In de achttiende eeuw en eerste helft van de negentiende eeuw was deze familie nadrukkelijk aanwezig in het Tongerse sociale leven. Hierdoor hebben ze ook heel wat sporen achtergelaten in archieven, waardoor dit voor Hub heel wat bijkomende gegevens over zijn familie opleverde.
Vooral over de figuur van dokter Joannes Smeets is heel wat terug te vinden. Een korte versie van zijn levensverhaal heeft Hub op zijn nieuwjaarskaart vermeld. Een mooi voorbeeld van hetgeen de Tongerse archieven aan biografische gegevens kunnen opleveren.
“Toen Clementine Wijnands met Kerstmis 1690 met veel moeite haar tweede Wijnand baarde (haar eerste was overleden) had ze al drie kinderen rondlopen en was de 40 gepasseerd. Toch kreeg ze vijf jaar later onverwachts nog een jongetje. Ze gaf hem de naam Jan.
De goede economische omstandigheden en het bezit van een goed verstand gaven Jan de gelegenheid te studeren. Hij bekwaamde zich in de geneeskunst.
Hij was 31 toen hij trouwde met een meisje uit het dorp, Elisabeth Hanssen. Vier maanden later baarde ze een dochter die de naam van zijn moeder kreeg : Clementine. Daarna studeerde hij af en kreeg later nog drie kinderen : twee meisjes en één jongen.
Het geluk was echter van korte duur. In 1737 stierf zijn toen 5-jarig dochtertje Ida. Enkele jaren daarvoor waren zijn zoontje Jasper en zijn dochtertje Anna gestorven en zeven jaar later verloor hij ook zijn vrouw. Alleen Clementine bleef in leven.
Inmiddels was de Oostenrijkse successie oorlog uitgebroken en werd het dorp keer op keer leeggeplunderd. Hier viel dus weinig meer te verdienen. Dat zal ook een rol gespeeld hebben bij zijn besluit om op zijn 52-ste elders een nieuw leven te gaan beginnen.
In 1747 krijgt hij een aanstelling als stadsdokter in Tongeren waar hij, betaald door het stadsbestuur, gratis medische zorg verstrekt aan arm en rijk. In dat zelfde jaar trouwt hij met de 25-jarige Maria Aleijdis Frambachs uit Maastricht. Met haar krijgt hij achtereenvolgens drie jongens en drie meisjes. Zijn laatste dochter krijgt hij op zijn 65-ste.
In 1769 is Jan 73 jaar oud. Hij is het werken als dokter na 40 jaar moe. Hij bedankt voor zijn functie. Enkele maanden later sterft hij. Zijn weduwe Frambachs is dan 47 jaar oud, zijn beide oudste zonen studeren in Parijs, de één voor dokter, de ander voor advocaat. De derde zoon woont met zijn zusjes nog thuis bij moeder.
De expertissimus dominus Joannes Smets, doctor medicus stipendiatus huius oppidi is begraven in de Sint Niklaaskerk aan de Markt in Tongeren. Deze kerk is er niet meer en van dokter Jan hebben we alleen nog enkele documenten. Maar zowel van zijn dochter in ’s Gravenvoeren als van zijn dochters in Tongeren leven nog veel nakomelingen onder ons”.
Het dorp waar hij vandaan kwam is ’s Gravenvoeren. Hij betrok een pand in de Muntstraat. Zijn weduwe, Aleidis Frambachs, verwierf na zijn dood heel wat goederen waaronder een brouwerij.
Een kleindochter huwde baron de Schiervel, eerste gouverneur van de Belgische provincie Limburg. Via de familie Smeets verwierf deze het kasteel van Ommerstein bij Dilsen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten