woensdag 27 januari 2016

De kapel van Sint-Judocus en een huis van Alden Biesen

In aanvulling op de blog van gisteren over het “huis van Tille” (vakschool) in de Hondstraat.

Het cijnsregister uit 1360, waarnaar verwezen wordt, staat vol interessante verwijzingen naar personen en panden. De periode rond 1360 is nog een relatieve bloeitijd voor Tongeren, na de bouw van de middeleeuwse omwalling in het midden van de dertiende eeuw en voor de grote vernielingen tijdens de Bourgondische Oorlogen in de tweede helft van de vijftiende eeuw. Of beter gezegd, het cijnsregister van 1360 geeft een beeld van Tongeren in volle middeleeuwen.

Twee passages willen we nog uit het register vermelden. Betreffende cijnzen in de Jekerstraat is er een vermelding van een zekere Hendrik Cloestenere die 4 solidi, 3 denieren, 1 kapuin en 1 hen op zijn huis moest betalen aan het OLV-kapittel. Zijn huis, zo wordt vermeld, was “olim capella sti judoci”. Dit wil zeggen, eertijds (maar geen idee hoe lang geleden) de kapel van Sint-Judocus (Sint-Joost/Saint-Josse). Op basis van de cijnsregisters hebben we kunnen afleiden dat het gaat om een pand op de hoek van de Jekerstraat met de Muntstraat (noordelijke zijde). Een interessante vondst, zeker als we weten dat iets verderop in de Muntstraat, op de hoek met of tegenover de Bulkerstraat de kapel van Sint-Evergislus lag die in de vijftiende eeuw verdween.

Meer dan deze vermelding is (voorlopig) niet geweten over de kapel. Voor meer info over Judocus verwijzen we naar http://www.heiligen.net/heiligen/12/13/12-13-0669-josse.php De aanwezigheid van deze kapel is zo (waarschijnlijk) de verklaring waarom de naam “Josse” in de veertiende eeuw en vroeger relatief veel voorkwam in Tongeren. In de OLV-kerk was ook een altaar gewijd aan Sint-Joost, maar die stichting dateert uit de zeventiende eeuw.

De andere passage betreft een cijns van 4 solidi en 4 solidi en 2 denieren te betalen door Josse Conjoel aan hetzelfde OLV-kapittel. Zijn huis, gelegen in de Maastrichterstraat was voordien eigendom van Dirk Exermans en was in 1360 gelegen tussen het huis van Gerard Pousters en het huis van de heren van Biesen (Alden Biesen). Opnieuw een heel interessante vondst. Tot nu toe werd aangenomen dat het oudste refugiehuis van Alden Biesen in de Hemelingenstraat lag (nu restaurant Magis). In de zeventiende eeuw verhuisden ze naar de Moerenstraat (nu het historisch gebouw van het Atheneum). De oudste vermelding van hun huis in de Hemelingenstraat dateert echter uit de vijftiende eeuw. Uit deze vondst blijkt dus dat ze voordien een pand in de Maastrichterstraat hadden. Momenteel is het nog niet gelokaliseerd, maar op basis van andere gegevens lag het vermoedelijk tussen de hoek met de Schuttersgang en de Vermeulenstraat of tussen de hoek met de Kielenstraat en de Kloosterstraat.

Een interessant werkje over Tongeren in de veertiende eeuw is “Tongres au XIVe siècle” door Charles Thys (te raadplegen in de bibliotheek van het stadsarchief, nr. 2137).

Geen opmerkingen: